Η μέθοδος Pilates είναι ένα σύστημα εκγύμνασης του σώματος το οποίο αναπτύχθηκε πριν από 80 χρόνια από τον Joseph Hubertus Pilates και χαρακτηρίζεται ως αυτοβιωματική καθώς όλες οι ασκήσεις εφαρμόζονταν πρώτα στον εαυτό του και μετέπειτα σε ασθενείς, ασκούμενους, αθλητές κ.α. Αποτέλεσε πρωτοποριακή μέθοδο για την εποχή δίνοντας έμφαση στην συνολική λειτουργία του σώματος ενώ συνεχίζει να εξελίσσεται εώς και σήμερα.

Μέσα από την παρατήρηση ο J.P. διαπίστωσε πως η αναποτελεσματική αναπνοή οδηγεί στην αύξηση των πιθανοτήτων για εμφάνιση κάποιας παθολογίας στο μυοσκελετικό αλλά και σε βασικότερα συστήματα όπως το καρδιαγγειακό και το αναπνευστικό. Η μέθοδος επικεντρώνεται στην ανάπτυξη ενός δυνατού, σταθερού και ευλύγιστου κέντρου το οποίο χαρακτηρίζεται ως ?powerhouse?. Πρόκειται για την ενεργοποίηση του κορμού μέσω της συνεργασίας των μυών του κοιλιακού τοιχώματος (έμφαση στον εγκάρσιο κοιλιακό), τους μύες του πυελικού εδάφους ,του πολυσχιδή μύ και του διαφράγματος παρέχοντας σταθεροποίηση της Ο.Μ. της Σ.Σ. και της πυέλου κατά την εκτέλεση των ασκήσεων. Η ενέργεια των ασκήσεων πηγάζει από το κέντρο, μεταφέρεται στα άκρα δημιουργώντας σταδιακά αποτελεσματική και ισορροπημένη κίνηση. Ταυτόχρονα, εστιάζει στην συνεργασία των μυϊκών ομάδων, την ενδυνάμωση και την αύξηση της κινητικότητας των αρθρώσεων στο συνολικό εύρος της τροχιάς τους. Ο ασκούμενος συντονίζει σώμα με πνεύμα, αποκτά επίγνωση του σώματος του οδηγώντας τον στην αποδοτική άσκηση και βελτίωση της καθημερινότητας του μέσω της ενσωμάτωσης λειτουργικών προτύπων που προσομοιάζουν καθημερινές αλλά και πιο εξειδικευμένες δραστηριότητες.
Η μέθοδος στηρίζεται σε 8 βασικές αρχές απαραίτητες κατά τη διάρκεια της διδασκαλίας της κάθε κίνησης αλλά και κατά τη διάρκεια εκτέλεσης μίας άσκησης με στόχο τη βαθύτερη κατανόηση της, και είναι οι εξής :

? Αναπνοή
? Κέντρο
? Ροή
? Έλεγχος
? Ακρίβεια
? Αυτοσυγκέντρωση
? Συνολική επιστράτευση μυών
? Συμμετρική ανάπτυξη μυών

Οι ασκήσεις της μεθόδου εκτελούνται στο έδαφος (PilatesMat) με το βάρος του σώματος και τη συνοδεία εξοπλισμού, τα λεγόμενα Props (Miniballs, Pilates Ring, Theraband) ή σε ειδικά σχεδιασμένα όργανα (Reformer, Wunda Chair, Trapeze Table κ.α.). Το ασκησιολόγιο της μεθόδου προϋποθέτει συγκεκριμένη επιστράτευση και ενεργοποίηση μυϊκών ομάδων, υπεύθυνες για την αναπνευστική λειτουργία, άρρηκτα συνδεδεμένες με τον σωστό τρόπο αναπνοής. Η σωστή αναπνοή ενισχύει την αυτοσυγκέντρωση κατά την εκτέλεση της άσκησης, παρέχει συγκεκριμένο ρυθμό ενώ βοηθά στην ενεργοποίηση των μυών που βρίσκονται στο στόχαστρό της.

Επιπροσθέτως, η μέθοδος είναι εξατομικευμένη και απευθύνεται σε όλο το εύρος των ασθενών με αποτέλεσμα να είναι ιδανικό μέσο ανεξάρτητα από το επίπεδο της φυσικής κατάστασης. Αποτελεί ένα άριστο σύστημα αποκατάστασης για την Σ.Σ., τα ισχία, τα γόνατα, τους ώμους και για επαναλαμβανόμενους μυϊκούς τραυματισμούς. Διορθώνει ασσύμετρες χρόνιες αδυναμίες , αποτρέποντας την υποτροπή τραυματισμών φέροντας το σώμα σε ισορροπία. Τέλος, δεν υπερβαίνει το εύρος των αρθρώσεων, σεβόμενη την ευθυγράμμιση του σκελετού χωρίς να καταπονεί κανένα σημείο του σώματος.
«Ο έλεγχος αναπτύσσει το σώμα ομοιόμορφα, διορθώνει τις λάθος στάσεις, αποκαθιστά τη σωματική ζωτικότητα, αναζωογονεί το μυαλό και εξυψώνει το πνεύμα» J.P.